24 maja, wspomnienie Matki Bożej Wspomożycielki Wiernych, zostało przez papieża Benedykta XVI wybrane jako Dzień Modlitwy za Kościół w Chinach¹. To dobra okazja, by sięgnąć do wypowiedzi, które – dziś już święty – Jan Paweł II poświęcił Kościołowi w Chinach.

Do roku 2002 Ojciec Święty w oficjalnych wystąpieniach i listach przynajmniej 60 razy odnosił się do Narodu Chińskiego i Kościoła w Chinach. Papież wykorzystywał wszelkie okazje, by – jak mówił do Chińczyków na spotkaniu w Manili – „złożyć cześć” Ich krajowi. Owej wielkości nie łączył jedynie z obszarem i liczbą ludności, lecz szczególnie z historią, bogactwem kultury i moralnymi wartościami, które ludzie kultywują poprzez wieki².

Jak ojciec i matka, troszczący się o swe dzieci, u początku pontyfikatu dzielił z całym Kościołem trud i ból związany z brakiem kontaktu z katolikami w Chinach wskutek restrykcji komunistycznego reżimu. Modląc się z pielgrzymami na placu św. Piotra „za wielki Naród Chiński”, przywoływał minione lata: „W 1949 r. liczba katolików chińskich wynosiła ponad trzy miliony, a hierarchia liczyła około stu biskupów, z których ok. 40 to rodowici Chińczycy. Liczba kapłanów wynosiła 5800, z tego 2700 rodowitych Chińczyków. Był to Kościół żywotny, trwający w doskonałej jedności ze Stolicą Apostolską. Po 30 latach docierają dzisiaj do nas jedynie skąpe i niepewne wiadomości o tych naszych braciach”³.

6 stycznia 1982 r., w okresie, gdy w Chinach – powoli i ostrożnie – rozpoczynano tzw. „politykę otwarcia”, papież wystosował „List do biskupów całego świata katolickiego wzywający do modlitw za Kościół, który jest w Chinach.” Dwa miesiące później, w homilii wyznał uroczyście i prosto zarazem: „Dzisiaj tę uroczystą Mszę świętą w Bazylice św. Piotra w Rzymie odprawiam w intencji Kościoła w Chinach. Podobnie czynią i czynić będą biskupi i kapłani na całym świecie. Poprosiłem ich o to i do tego wezwałem jako Biskup Rzymu i Następca św. Piotra, który […] ma „przewodniczyć w miłości”. Tej właśnie miłości potrzebują i oczekują od całego Kościoła w sposób szczególny nasi bracia i siostry w Chinach”⁴.

Rocznice związane z misjonarzami Chin: pierwszym biskupem Pekinu Janem da Montecorvino z XIII w., Matteo Ricci, jezuickim misjonarzem przełomu XVI i XVII w., z Franciszkiem Ksawerym, który zmarł „u wrót Państwa Środka” oraz kanonizacja 120 męczenników chińskich; spotkania z biskupami i Korpusem Dyplomatycznym, a także podróże apostolskie do Azji – to tylko niektóre z różnych sytuacji, jakie Jan Paweł II wykorzystywał, by wyrażać szacunek i uznanie dla całego Narodu oraz tęsknotę Dobrego Pasterza za częścią Kościoła, z którą „pełny i widzialny” kontakt nie był wciąż możliwy.

U progu Roku Jubileuszowego 2000 papież skierował do katolików w Chinach orędzie, zachęcając do świętowania „wejścia Jezusa w historię” i „Jego coraz pełniejszej obecności pośród ludów” przez przebaczenie i dzieła miłosierdzia. Wyznając „podziw i wdzięczność Bogu za wielkoduszne świadectwo, złożone przez liczną rzeszę biskupów, kapłanów, zakonników, zakonnic i świeckich”, zachęcił katolików, by „z odnowioną mocą głosili Ewangelię zbawienia współczesnemu narodowi chińskiemu”⁵.

Za swego pontyfikatu Jan Paweł II nie mógł pielgrzymować do Chin. Od listopada 2011 r. w katedrze Niepokalanego Poczęcia w Hongkongu znajdują się relikwie św. Papieża. Kosmyk włosów Świętego, jest – według słów kard. Jana Tong Hon – symbolicznym spełnieniem papieskiego pragnienia, by odwiedzić Chiny. Teraz wierni z Chin kontynentalnych mają możliwość, by modlić się w obecności relikwii Jana Pawła II, który darzył Chiny i Chińczyków głębokim szacunkiem i, jak sam wyznał, codziennie modlił się za Chiny⁶.

___________________________________

¹ Benedykt XVI, List do biskupów, do kapłanów, do osób konsekrowanych oraz do wiernych świeckich Kościoła katolickiego w Chińskiej Republice Ludowej w: „Chiny dzisiaj”, nr 2/2007, s. 22-38.

² Jan Pawł II, Przemówienie w Manili – 18.02.1981 w: B. Wodecki (red.), Stolica Apostolska a Chiny współczesne, Pieniężno 2002, s. 129.

³ Jan Paweł II, Przemówienie przed „Anioł Pański” 19.08.1979 w: j.w. s. 121

⁴ Jan Paweł II, Homilia podczas Mszy św. w Bazylice Watykańskiej 21.03.1982, w: j.w. s. 143-144.

⁵ Jan Paweł II, Przesłanie – orędzie papieskie do katolików w Chinach 8.12.1999 w: j.w. s. 230-234.

⁶ „Chiny dzisiaj” 4/2011, s. 12.