Bł. Gabriele Allegra - tłumacz Pisma św. na język chiński
Rodzina franciszkańska rozsiana na całym świecie, a szczególnie Zakon Braci Mniejszych (OFM), składa dziękczynienie Opatrzności Bożej i wyrazy wdzięczności papieżowi Benedytowi XVI za dar beatyfikacji 29 września 2012 roku Ojca Gabiele Marii Allegry, twórcy pierwszego kompletnego przekładu Biblii na język chiński. Włoski franciszkanin, Giovanni Allegra urodził się 26 grudnia 1907 roku w San Giovanni La Punta (Katania), u podnóża Etny, w rodzinie ubogiej, ale dogłębnie chrześcijańskiej.
W 17 roku życia, przyjmując imię zakonne Gabriele Maria, wstąpił do Zakonu Braci Mniejszych; we wrześniu 1926 roku został posłany do Rzymu w celu dokończenia studiów teologicznych. W 1930 roku otrzymał święcenia kapłańskie. W pierwszą rocznicę swoich święceń kapłańskich, 20 lipca 1931 r., o. Gabriele dotarł do Chin. Pragnienie udania się na misje do Chin „dla miłości Słowa Bożego, z wolą tłumaczenia na chiński całego Pisma Świętego” wyraził już w 1918 roku, po wysłuchaniu konferencji głośnego misjonarza franciszkańskiego w Rzymie.
Od samego początku swojego pobytu w Chinach zrozumiał, że najważniejszą rzeczą dla niego było poznanie języka i stopniowe wnikanie w myśl i kulturę chińską. Studiował więc niezmordowanie poezję, filozofię, miejscowe religie i historię Chin. Cały czas pamiętał o swoich planach tłumaczenia Pisma Świętego. Pracę tę rozpoczął 11 kwietnia 1935 r., w piątek przed Niedzielą Palmową, kiedy obchodzono święto Matki Bożej Bolesnej, której zawierzył swoje dzieło. Dużo czasu w tym okresie zajmuje mu konsultowanie istniejących już tłumaczeń fragmentów Pisma Świętego rozsianych po różnych bibliotekach uniwersyteckich Chin i Europy. W krótkim czasie o. Allegra otrzymał pozwolenie na wyszukanie odpowiednich współpracowników. Ostatecznie zostali wybrani czterej młodzi chińscy franciszkańscy kapłani. Trzech spośród nich miało stopień naukowy doktora literatury chińskiej, a jeden teologii dogmatycznej.
Dnia 2 sierpnia 1945 r. w budynku przylegającym do Katolickiego Uniwersytetu w Pekinie, zainaugurowało swoją działalność Studium Biblicum Franciscanum Sinense, które, ze względu na nową ideologię i związane z nią zmiany w państwie, już w roku 1948 przeniosło swoją siedzibę do Hong Kongu. Pierwszym i najważniejszym zadaniem w początkowej fazie działalności Studium było przygotowanie do druku Pisma Świętego na podstawie wcześniejszego tłumaczenia o. Allegry.
Widząc dokonujące się zmiany w życiu politycznym i społecznym Chin, o. Allegra podjął nową inicjatywę. Założył 1958 w Singapurze Studium Sociologicum. W krótkim czasie przygotowano serię dokumentów z etyki socjalnej na temat rodziny i wychowania oraz encykliki papieskie z zakresu nauki społecznej, poczynając od Rerum Novarum Leona XIII. O. Gabriele napisał, ale nigdy nie opublikował, dwa traktaty z socjologii: De doctrina sociali catholica oraz Tractatus de Ecclesia et Statu. Allegra był świadom, że Studium Sociologicum zaczynało działać w czasie, kiedy Kościół w Chinach był krzyżowany, ale jednocześnie wierzył mocno, że nadejdzie dla Chin poranek zmartwychwstania Mimo ogromnego zaangażowania się na polu socjologii o. Gabriele nie zapomniał o dalszym tłumaczeniu Pisma Świętego. Był przekonany, że wraz z łatwiejszym dostępem wiernych do Pisma Świętego rozpocznie się nowa epoka historii Kościoła w Chinach. Powyższa refleksja przyczyniła się do przygotowania i wydania całego Pisma Świętego w jednym tomie. Ponieważ druk ukończono 25 grudnia 1968 r. Biblię tę nazwano «betlejemską». Ukazało się powtórne jej wydanie jak i trzecia, pomniejszonego formatu, edycja w 1972 r. Pod wpływem lektury dzieł Euzebiusza, św. Hieronima i św. Augustyna, o. Gabriele przygotował razem ze swoimi współpracownikami i wydał Chiński Słownik Biblijny zawierający 2.630 haseł.
O. Gabriele Maria Allegra zdawał sobie sprawę z tego, że ukończona praca nad tekstami Pisma Świętego w języku chińskim to nie tylko owoc zdolności i wiedzy ludzkiej, ale to przede wszystkim dar Ojca Niebieskiego. Biblia to Słowo Boże, które stało się Ciałem, a następnie Księgą.
Omawiana Biblia zrodziła się z miłości do Boga, w klimacie wiary i zapału apostolskiego. Dlatego została przyjęta przez hierarchię Kościoła ze zrozumiałą radością, ale jeszcze bardziej wzruszająca jest radość, z jaką zdobywali Pismo Święte trędowaci z Macao, a czytając je, często z braku palców językiem przewracali kartki.
Praca związana z tłumaczeniem Pisma Świętego była bardzo ważnym osiągnięciem naukowym o. Allegry, trzeba jednak zaznaczyć, że opublikował też wiele książek i artykułów. Pozostawił dużą ilość rękopisów, które świadczą o jego wyjątkowej znajomości dogmatyki, ascetyki, mistyki, historii duchowości, patrystyki, historii Kościoła i kultury chińskiej. Jego osobowość wywarła bardzo duży wpływ na dialog ekumeniczny na całym Dalekim Wschodzie. Był człowiekiem bardzo otwartym na rozmowę, nie bał się pytać, szukać rad, a świadczy o tym m. in. jego bogata korespondencja ze św. Maksymilianem Kolbem, czy długie konwersacje z o. Teilhardem de Chardin, SJ. To kolosalne dzieło było zdziwieniem nawet dla niego samego! Mówił, że jest to zasługą także Dziewicy Niepokalanej. Dzięki dokonanemu dziełu zasłużył sobie na tytuł „Hieronima chińskiego i Dalekiego Wschodu”. Dokonał tego dzięki wierze w Słowo Boże, miłości do Chin i Chińczyków, w szczególności do chorych na trąd i ubogich, dla których nie szczędził czasu, oraz dzięki długiemu studium w pobożności i modlitwie. Chcąc zrealizować młodzieńcze marzenia, „studiował, pracował i cierpiał”. Był poliglotą, władał 11 językami. Można o nim powiedzieć, że tłumacząc Pismo Święte, modlił się, a modląc się, żył Słowem Bożym.
Umarł świątobliwie 26 stycznia 1976 roku w Hongkongu, w czasie komentowania Psalmu 54. Pochowany został w kościele franciszkańskim św. Błażeja w Acireale, na rodzinnej Sycylii. Osiem lat po śmierci rozpoczął się jego proces beatyfikacyjny, a 10 lat temu Jan Paweł II zatwierdził dekret o cudzie przypisywanym jego wstawiennictwu, otwierając tym drogę do wyniesienia go do chwały ołtarzy. Dnia 15 maja 2002 roku, ukazał się artykuł o. Leonardo Anasatasi zatytułowany: II ven. Gabriele Allegra, fondatore del Centro Sociale Cristiano (Czcigodny Gabriele Allegra, założyciel chrześcijańskiego ośrodka socjologicznego) w “L'0sservatore Romano”. W ostatnim zdaniu tego artykułu, autor podkreślił znaczący wkład o. Gabriele m. in. w zwalczanie doktryny komunistycznej i ateizmu materialistycznego. Już następnego dnia, 16 maja 2002 r. Rząd Chińskiej Republiki Ludowej specjalną notą dyplomatyczną skierowaną do Stolicy Apostolskiej zażądał, aby Watykan nie mieszał się w sprawy chińskiego Kościoła. Nie pozostało to bez wpływu na planowaną wówczas beatyfikację, która, ostatecznie, odbyła się 10 lat później.
Z racji politycznych jego beatyfikacja nie mogła się odbyć ani Bazylice św. Piotra na Watykanie, ani w Hongkongu, ale w katedrze rodzimej diecezji w Acireale. W uroczystość Świętych Archaniołów, 29 września 2012, o godz. 10 rozpoczęła się beatyfikacyjna Msza św., sprawowana przez kard. Angelo Amato, prefekta Kongregacji do Spraw Świętych, z udziałem m. in. Generała Zakonu Braci Mniejszych oraz czterech kardynałów, w tym kardynała emeryta Józfa Zen Ze-Kiun z Hongkongu, miejscowego Arcybiskupa oraz delegacji kapłanów i wiernych z Hongkongu pod przewodnictwem bpa Savio Hon Tai, jak też licznego duchowieństwa, zakonników i wiernych, w tym młodzieży z Sycylii i całej Italii.
Papież Benedykt XVI w akcie beatyfikacyjnym nowego Błogosławionego nazwał go „Pokornym sługą Boskiej Mądrości, wiernym Apostołem Pisma Świętego, gorliwym misjonarzem na Ziemi Wschodu”. Zaś kardynał Amato m. in. dodał, że o. Allegra był nie tylko ekspertem w zakresie Pisma Świętego, ale przede wszystkim świętym świadkiem Ewangelii Chrystusowej. Podkreślił także jego niewzruszoną wiarę i ludzkość franciszkańską. Minister Generalny Zakonu stwierdził: „Życie Ojca Gabriela Marii Allegry jest wymownym świadectwem prymatu miłości do Chrystusa i wiernej służby Kościołowi na wzór św. Franciszka”. Niewątpliwie jego dzieło jest kamieniem milowym w historii Kościoła katolickiego w Chinach. Natomiast 4 października 2012 r. odbyły się uroczystości ku czci bł Gabriele Marii Allegry OFM w katedrze Niepokalanego Poczęcia NMP w Hongkongu z udziałem licznie przybyłego duchowieństwa i wiernych.
Zenon Styś ofm